Κάθε μέρα περίμενε στην καθιερωμένη στάση του λεωφορείου του, γύρω στις 8:00 περίπου. Ήταν πάντα τυπικός άλλωστε και δεν ήθελε να δίνει δικαιώματα. Έφτανε πάντα πρώτος, με εκείνο το χαμόγελο που σου έφτιαχνε την μέρα. Πάντοτε βρίσκοταν σε ετοιμότητα ώστε να αντιμετωπίσει το κάθε περιστατικό και τον κάθε εξυπηρετούμενο, χωρίς γκρίνιες και χωρίς ίχνος μιζέριας. Ο χώρος που δούλευε αρκετά μικρός, ενώ η υποδομή του κτιρίου δεν ήταν και η καλύτερη, κάτι το οποίο ίσως περιόριζε κάπως το έργο του. Όσο για την αμοιβή του; Λίγο παραπάνω από τον βασικό μισθό. Απλά για να μπορεί να βγάζει τα προς το ζειν. Και όμως εκείνος ποτέ δεν έχανε το χαμόγελο, την αισιοδοξία και την ελπίδα.
Το ωράριο του είχε ήδη ξεκινήσει και το πρώτο τηλέφωνο δεν άργησε να χτυπήσει. Στο απέναντι ακουστικό είναι η Μαρία η οποία βρίσκεται στο όριο της φτώχειας. Με δυσκολία παρέχει ένα κομμάτι ψωμί στα παιδιά της. Ο σύζυγος της παρόλο που εργάζεται δεν καταφέρνει με το μισθό που λαμβάνει "να τα βγάλει πέρα".Στο τηλέφωνο σχεδόν ξεσπά σε κλάματα. Εκείνος προσπαθεί να την ηρεμήσει. Ξέρει πως τα χέρια του είναι δεμένα. Ξέρει πως κράτος πρόνοιας δεν υπάρχει. Ξέρει πως δεν μπορεί να κάνει πολλά και όμως προσπάθησε. Ήρθε αμέσως σε επαφή με διάφορα δίκτυα αλληλεγγύης τα οποία με τη σειρά τους θα παρείχαν σίτηση, είδη ρουχισμού και είδη υγιεινής στην Μαρία.
Το τηλέφωνο κάπου στις 10:00 ξαναχτυπά. Ο Κώστας χρήστης ουσιών ζητά βοήθεια καθώς θέλει να απεξαρτηθεί. Δυστυχώς ο ΟΚΑΝΑ( που τείνει να κλείσει) όπως και το ΚΕΘΕΑ( το οποίο είναι στεγνό πρόγραμμα) έχουν τεράστιες λίστες αναμονής κάτι που δυσκολεύει την άμεση απεξάρτηση του. Πάλι τα χέρια του κοινωνικού λειτουργού είναι δεμένα.Παρόλα αυτά ο ίδιος δεν βλέπει εμπόδια στο έργο του. Μίλα αμέσως με συναδέλφους, έρχεται σε επαφή με ανθρώπους που ασχολούνται με το λεγόμενο street work( δράσεις/παρεμβάσεις στο δρόμο), καθώς και με διάφορα προγράμματα απεξάρτησης. Δεν τα παρατά ούτε στιγμή. Οι απαντήσεις που παίρνει δεν είναι ούτε θετικές ούτε και αρνητικές, αλλά δεν τον νοιάζει. Επιμένει μέχρι να καταφέρει να τον εντάξει σε κάποιο πρόγραμμα απεξάρτησης και μετέπειτα σε κάποιο πρόγραμμα κοινωνικής επανένταξης.
Ώρα 12:00 το μεσημέρι, το τηλέφωνο χτυπά συνεχώς. Λόγω της έλλειψης προσωπικού δεν απαντώνται(δυστυχώς) όλες οι κλήσεις. Παρόλα αυτά εκείνος προσπαθεί να εξυπηρετήσει όσα περισσότερα άτομα μπορεί. Όχι κυρίως γιατί πρέπει αλλά γιατί θέλει.
Στο τηλέφωνο είναι η Κατερίνα κακοποιημένη μητέρα δύο παιδιών. Τόσο καιρό η σιωπή είναι η συνενοχή της. Ήρθε η στιγμή όμως που είπε το Φτάνει Πια. Εκείνος την ακούει με προσήλωση. Αμέσως προσπαθεί να έρθει σε επαφή με οργανώσεις, σωματεία, κινήματα που προστατεύουν και που είναι στο πλευρό των κακοποιημένων γυναικών. Της δίνει κατευθυντύριες γραμμές ώστε να μπορέσει να δράσει άμεσα.
Η ώρα περνάει και έρχονται 3 περιστατικά με το ίδιο αίτημα. Ο Μάριος, Ο Γιάννης και Ο Στέφανος είναι πρώην ψυχικά ασθενείς. Θέλουν να αποβάλλουν το στίγμα από πάνω τους και να έχουν μια υγιή ζωή μέσα στην κοινωνία. Δυστύχως τα χέρια είναι πάλι δεμένα. Δομές και υπηρεσίες που έχουν άμεση σχέση με τους ψυχικά ασθενείς κλείνουν μέρα με την μέρα, ενώ πολλές από αυτές υπολειτουργούν. Παρόλα αυτά εκείνος προσπαθεί, θέλει να έχουν μια υγιή ζωή μέσα στην Κοινότητα όπως άλλωστε εγώ και εσύ.
Ώρα 2:00 το μεσημέρι. Το ωράριο του έχει τελειώσει. Το τηλέφωνο όμως συνεχίζει να χτυπά.Ο συνάδελφος του τον παροτρύνει να μην το σηκώσει. Άλλωστε η υπηρεσία τυπικά έχει κλείσει. Και όμως εκείνος επιλέγει να το σηκώσει. Ας πούμε θεωρεί,πως μια ανθρώπινη ψυχή δεν μπορεί να μπει σε προγράμματα και ωράρια.
Στο τηλέφωνο είναι η Μαρίνα η οποία θέλει να βάλει τέλος στη ζωή της, λόγω του ότι αδυνατεί να τα βγάλει πέρα οικονομικά. Εκείνος ψύχραιμος προσπαθεί να την αποτρέψει από τέτοιες σκέψεις. Αμέσως έρχεται σε επαφή με κάποιον Ψυχίατρο και της κλείνει (εμβόλιμα)κάποιο ραντεβού. Σήμερα κίολας. Επίσης την προτρέπει να απευθυνθεί και σε κάποια τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης που σχετίζεται με τέτοια θέματα.
Ποιός ξέρει τι θα είχε συμβεί αν εκείνος δεν είχε σηκώσει το τηλέφωνο;Η μάλλον ας αναρρωτηθούμε πόσα άτομα θα μπορούσαν να είχαν σωθεί από όλα αυτά τα αναπάντητα τηλεφωνήματα.;
H ωρα 16:00 και εκείνος επιλέγει να μην πάει σπίτι του. Είναι που στο κέντρο έχει κάποια διαδήλωση λόγω του ότι οι μονάδες ψυχικές υγείας σταδιακά βάζουν λουκέτο. Βλέπεις, του αρέσει να αγωνίζεται, να διεκδικεί, να παλεύει, να ονειρεύεται, να συμμετέχει σε συλλογικές δράσεις μαζί με άλλους κοινωνικούς λειτουργούς. Συχνά θα τον δεις σε κάποιο δίκτυο αλληλεγγύης να προσφέρει είδη ρουχισμού, τρόφιμα και φάρμακα.
Ώρα 19:00 το απόγευμα. Ακόμη δεν έχει πάρει το δρόμο για το σπίτι. Επιλέγει να επισκεφθεί το κοινωνικό παντοπωλείο της γειτονιάς του. Του αρέσει να προσφέρει την βοήθεια του εθελοντικά έστω και για λίγες ώρες. Είναι κάτι άλλωστε που τον γεμίζει και του δίνει χαρά.
Ώρα 10:00 και τα κλειδιά βρίσκονται στην πόρτα του σπιτιού του. Μετά από μια κουραστική αλλά συνάμα γεμάτη μέρα επιστρέφει. Πέφτει για ύπνο και τουλάχιστον χαμογελάει. Τουλάχιστον ξέρει ότι ζει, ότι αναπνέει.
Αύριο ξεκινά μια καινούργια μέρα. Όσο για εκείνον;Περιμένει εν αγωνιωδώς να την αδράξει σαν να είναι η τελευταία.
Σημείωση: Το κείμενο που μόλις έγραψα ίσως να είναι μυθοπλαστικό, ίσως και όχι. Το μόνο που ξέρω είναι πως τον άνθρωπο που μόλις περιέγραψα θα τον κουβαλάω πάντα μαζί μου ως μελλοντική και γω Κοινωνική λειτουργός. Να, είναι που εκείνον τον διέπει ο σεβασμός, είναι που μέρα με την μέρα ενισχύει όλο και περισσότερο το αίσθημα της αλληλεγγύης, που μέσα από τις συλλογικές δράσεις βοηθάει τον ίδιο τον άνθρωπο, που μέσω της ανιδιοτελής προσφοράς του καταφέρνει να φέρει ξανά τα χαμόγελα. Είναι που και εκείνος όπως και γω στοχεύει σε ένα Κράτος Πρόνοιας που θα έχει ώς κεντρικό άξονα τον ίδιο τον άνθρωπο, ένα Κράτος Πρόνοιας ριζοσπαστικό, που μέσω καινοτόμων δράσεων θα ρήξει εκείνο το τοίχος που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα σε εμάς τους υγιείς/δυνατούς και ανάμεσα σε εκείνους τους μη υγείς/αδυνάτους. Σε ένα Κράτος Πρόνοιας που δεν θα αναπαράγει ανισότητες αλλά θα προωθεί συνεχώς την διαδικασία ταξικής και κοινωνικής συνειδητοποίησης.
Ο Χρόνης Μίσσιος είχε πει κάποτε πως πρέπει να αντιληφθούμε ποιά είναι η ουσία και το νόημα της ζωής. Δηλαδή δε γίνεται αντι να ζούμε να επιβιώνουμε. Είχε πει πως η μελλοντική επανάσταση για την υπεράσπιση της ζωής του ανθρώπου θα είναι η επανάσταση των ανθρώπων και όχι η επανάσταση για τους ανθρώπους. Είχε πει πως πρέπει να επικοινωνήσουμε ως άνθρωποι πάνω στο κοινό μας πρόβλημα, να κοιταχτόύμε στα μάτια και να ονειρευτούμε ξανα...
Εαν θέλω να λέγομαι άνθρωπος πρέπει να προσπαθήσω.Εσύ;...
Καλή συνέχεια.
Το ωράριο του είχε ήδη ξεκινήσει και το πρώτο τηλέφωνο δεν άργησε να χτυπήσει. Στο απέναντι ακουστικό είναι η Μαρία η οποία βρίσκεται στο όριο της φτώχειας. Με δυσκολία παρέχει ένα κομμάτι ψωμί στα παιδιά της. Ο σύζυγος της παρόλο που εργάζεται δεν καταφέρνει με το μισθό που λαμβάνει "να τα βγάλει πέρα".Στο τηλέφωνο σχεδόν ξεσπά σε κλάματα. Εκείνος προσπαθεί να την ηρεμήσει. Ξέρει πως τα χέρια του είναι δεμένα. Ξέρει πως κράτος πρόνοιας δεν υπάρχει. Ξέρει πως δεν μπορεί να κάνει πολλά και όμως προσπάθησε. Ήρθε αμέσως σε επαφή με διάφορα δίκτυα αλληλεγγύης τα οποία με τη σειρά τους θα παρείχαν σίτηση, είδη ρουχισμού και είδη υγιεινής στην Μαρία.
Το τηλέφωνο κάπου στις 10:00 ξαναχτυπά. Ο Κώστας χρήστης ουσιών ζητά βοήθεια καθώς θέλει να απεξαρτηθεί. Δυστυχώς ο ΟΚΑΝΑ( που τείνει να κλείσει) όπως και το ΚΕΘΕΑ( το οποίο είναι στεγνό πρόγραμμα) έχουν τεράστιες λίστες αναμονής κάτι που δυσκολεύει την άμεση απεξάρτηση του. Πάλι τα χέρια του κοινωνικού λειτουργού είναι δεμένα.Παρόλα αυτά ο ίδιος δεν βλέπει εμπόδια στο έργο του. Μίλα αμέσως με συναδέλφους, έρχεται σε επαφή με ανθρώπους που ασχολούνται με το λεγόμενο street work( δράσεις/παρεμβάσεις στο δρόμο), καθώς και με διάφορα προγράμματα απεξάρτησης. Δεν τα παρατά ούτε στιγμή. Οι απαντήσεις που παίρνει δεν είναι ούτε θετικές ούτε και αρνητικές, αλλά δεν τον νοιάζει. Επιμένει μέχρι να καταφέρει να τον εντάξει σε κάποιο πρόγραμμα απεξάρτησης και μετέπειτα σε κάποιο πρόγραμμα κοινωνικής επανένταξης.
Ώρα 12:00 το μεσημέρι, το τηλέφωνο χτυπά συνεχώς. Λόγω της έλλειψης προσωπικού δεν απαντώνται(δυστυχώς) όλες οι κλήσεις. Παρόλα αυτά εκείνος προσπαθεί να εξυπηρετήσει όσα περισσότερα άτομα μπορεί. Όχι κυρίως γιατί πρέπει αλλά γιατί θέλει.
Στο τηλέφωνο είναι η Κατερίνα κακοποιημένη μητέρα δύο παιδιών. Τόσο καιρό η σιωπή είναι η συνενοχή της. Ήρθε η στιγμή όμως που είπε το Φτάνει Πια. Εκείνος την ακούει με προσήλωση. Αμέσως προσπαθεί να έρθει σε επαφή με οργανώσεις, σωματεία, κινήματα που προστατεύουν και που είναι στο πλευρό των κακοποιημένων γυναικών. Της δίνει κατευθυντύριες γραμμές ώστε να μπορέσει να δράσει άμεσα.
Η ώρα περνάει και έρχονται 3 περιστατικά με το ίδιο αίτημα. Ο Μάριος, Ο Γιάννης και Ο Στέφανος είναι πρώην ψυχικά ασθενείς. Θέλουν να αποβάλλουν το στίγμα από πάνω τους και να έχουν μια υγιή ζωή μέσα στην κοινωνία. Δυστύχως τα χέρια είναι πάλι δεμένα. Δομές και υπηρεσίες που έχουν άμεση σχέση με τους ψυχικά ασθενείς κλείνουν μέρα με την μέρα, ενώ πολλές από αυτές υπολειτουργούν. Παρόλα αυτά εκείνος προσπαθεί, θέλει να έχουν μια υγιή ζωή μέσα στην Κοινότητα όπως άλλωστε εγώ και εσύ.
Ώρα 2:00 το μεσημέρι. Το ωράριο του έχει τελειώσει. Το τηλέφωνο όμως συνεχίζει να χτυπά.Ο συνάδελφος του τον παροτρύνει να μην το σηκώσει. Άλλωστε η υπηρεσία τυπικά έχει κλείσει. Και όμως εκείνος επιλέγει να το σηκώσει. Ας πούμε θεωρεί,πως μια ανθρώπινη ψυχή δεν μπορεί να μπει σε προγράμματα και ωράρια.
Στο τηλέφωνο είναι η Μαρίνα η οποία θέλει να βάλει τέλος στη ζωή της, λόγω του ότι αδυνατεί να τα βγάλει πέρα οικονομικά. Εκείνος ψύχραιμος προσπαθεί να την αποτρέψει από τέτοιες σκέψεις. Αμέσως έρχεται σε επαφή με κάποιον Ψυχίατρο και της κλείνει (εμβόλιμα)κάποιο ραντεβού. Σήμερα κίολας. Επίσης την προτρέπει να απευθυνθεί και σε κάποια τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης που σχετίζεται με τέτοια θέματα.
Ποιός ξέρει τι θα είχε συμβεί αν εκείνος δεν είχε σηκώσει το τηλέφωνο;Η μάλλον ας αναρρωτηθούμε πόσα άτομα θα μπορούσαν να είχαν σωθεί από όλα αυτά τα αναπάντητα τηλεφωνήματα.;
H ωρα 16:00 και εκείνος επιλέγει να μην πάει σπίτι του. Είναι που στο κέντρο έχει κάποια διαδήλωση λόγω του ότι οι μονάδες ψυχικές υγείας σταδιακά βάζουν λουκέτο. Βλέπεις, του αρέσει να αγωνίζεται, να διεκδικεί, να παλεύει, να ονειρεύεται, να συμμετέχει σε συλλογικές δράσεις μαζί με άλλους κοινωνικούς λειτουργούς. Συχνά θα τον δεις σε κάποιο δίκτυο αλληλεγγύης να προσφέρει είδη ρουχισμού, τρόφιμα και φάρμακα.
Ώρα 19:00 το απόγευμα. Ακόμη δεν έχει πάρει το δρόμο για το σπίτι. Επιλέγει να επισκεφθεί το κοινωνικό παντοπωλείο της γειτονιάς του. Του αρέσει να προσφέρει την βοήθεια του εθελοντικά έστω και για λίγες ώρες. Είναι κάτι άλλωστε που τον γεμίζει και του δίνει χαρά.
Ώρα 10:00 και τα κλειδιά βρίσκονται στην πόρτα του σπιτιού του. Μετά από μια κουραστική αλλά συνάμα γεμάτη μέρα επιστρέφει. Πέφτει για ύπνο και τουλάχιστον χαμογελάει. Τουλάχιστον ξέρει ότι ζει, ότι αναπνέει.
Αύριο ξεκινά μια καινούργια μέρα. Όσο για εκείνον;Περιμένει εν αγωνιωδώς να την αδράξει σαν να είναι η τελευταία.
Σημείωση: Το κείμενο που μόλις έγραψα ίσως να είναι μυθοπλαστικό, ίσως και όχι. Το μόνο που ξέρω είναι πως τον άνθρωπο που μόλις περιέγραψα θα τον κουβαλάω πάντα μαζί μου ως μελλοντική και γω Κοινωνική λειτουργός. Να, είναι που εκείνον τον διέπει ο σεβασμός, είναι που μέρα με την μέρα ενισχύει όλο και περισσότερο το αίσθημα της αλληλεγγύης, που μέσα από τις συλλογικές δράσεις βοηθάει τον ίδιο τον άνθρωπο, που μέσω της ανιδιοτελής προσφοράς του καταφέρνει να φέρει ξανά τα χαμόγελα. Είναι που και εκείνος όπως και γω στοχεύει σε ένα Κράτος Πρόνοιας που θα έχει ώς κεντρικό άξονα τον ίδιο τον άνθρωπο, ένα Κράτος Πρόνοιας ριζοσπαστικό, που μέσω καινοτόμων δράσεων θα ρήξει εκείνο το τοίχος που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα σε εμάς τους υγιείς/δυνατούς και ανάμεσα σε εκείνους τους μη υγείς/αδυνάτους. Σε ένα Κράτος Πρόνοιας που δεν θα αναπαράγει ανισότητες αλλά θα προωθεί συνεχώς την διαδικασία ταξικής και κοινωνικής συνειδητοποίησης.
Ο Χρόνης Μίσσιος είχε πει κάποτε πως πρέπει να αντιληφθούμε ποιά είναι η ουσία και το νόημα της ζωής. Δηλαδή δε γίνεται αντι να ζούμε να επιβιώνουμε. Είχε πει πως η μελλοντική επανάσταση για την υπεράσπιση της ζωής του ανθρώπου θα είναι η επανάσταση των ανθρώπων και όχι η επανάσταση για τους ανθρώπους. Είχε πει πως πρέπει να επικοινωνήσουμε ως άνθρωποι πάνω στο κοινό μας πρόβλημα, να κοιταχτόύμε στα μάτια και να ονειρευτούμε ξανα...
Εαν θέλω να λέγομαι άνθρωπος πρέπει να προσπαθήσω.Εσύ;...
Καλή συνέχεια.
Ο εθελοντισμός σε μια κοινωνία άγρια και σκληρή, απολύτως νεοφιλελεύθερη (κατ' όνομα, αφού μόνο ελευθερίες δεν δίνει στον άνθρωπο) είναι ωφέλιμος και αναγκαίος. Ευτυχώς, ωφέλιμος, όταν άνθρωποι με αυτοθυσία λειτουργούν υπέρ του κοινωνικού συνόλου, αδιαφορώντας για το προσωπικό συμφέρον. Πέρα από το αποτέλεσμα της προσπάθειάς τους, είναι εξίσου σημαντικό και το κίνητρο της προσφοράς. Δυστυχώς, αναγκαίος, γιατί αυτό σημαίνει πως πολλαπλασιάζονται τα φαινόμενα που γεννά το ίδιο το κοινωνικό σύστημα για τους ανθρώπους (όπως η κακούργα μάνα που δηλητηριάζει τα ίδια τα παιδιά της).
ΑπάντησηΔιαγραφήΚι αν το μέσο του ανθρώπου για να φτάσει στον Κοινωνικό Λειτουργό είναι το ανεπαρκές τηλέφωνο ενός γραφείου (εσκεμμένα ίσως, για να μη βρίσκουν λύση οι άνθρωποι, για να είναι στα γόνατα), τότε ίσως η μεγαλύτερη εθελοντική προσφορά του Κοινωνικού Λειτουργού θα είναι να συγκεντρώσει όλους αυτούς τους γονατισμένους έξω στα χωράφια, στις πλατείες, στους δρόμους, στις γειτονιές. Ακόμη κι αν ξεκινήσουν πεσμένοι στα γόνατα, στην πορεία θα έχουν σηκωθεί τόσο ψηλά που οι δυνάστες θα απογιγαντωθούν...
Παναγιώτης Κ.